Escape Room: Filmowa ucieczka

Wchodzisz do nieznanego pokoju, a drzwi gwałtownie zamykają się za tobą. Odwracasz się, chcąc sprawdzić, co się stało, ale klamka ani drgnie. Jesteś zamknięty! Zauważasz zegar na ścianie, który odlicza czas pozostały na ucieczkę z tego miejsca, a serce w twojej piersi zaczyna bić jak szalone. I co dalej?

Powyższy opis brzmi jak wstęp do horroru, a jednak mowa tutaj o sytuacji z prawdziwego życia. Jak to możliwe? Wystarczy odwiedzić najbliższy escape room (pol: pokój ucieczki), aby się przekonać na własnej skórze. Być może nie zabije nas żaden mechanizm po upływie czasu, ale wzrost adrenaliny jest gwarantowany. Czym właściwie jest ten escape room? Po polsku możemy go nazwać pokojem zagadek, które trzeba rozwiązać w określonym czasie, aby wydostać się z zamkniętego pomieszczenia. Kino już od jakiegoś czasu zaczęło inspirować się motywem ucieczki z pokoju.

Historia escape roomów sięga jednak końca poprzedniego stulecia. Zanim trafiły one do naszego świata, powstały w tym wirtualnym. Escape the room, inaczej nazywany escape game lub room escape, był początkowo gatunkiem gier komputerowych i wideo. Jedną z najwcześniejszych form takiej rozrywki jest gra Johna Wilsona, Behind Closed Doors (studio: Zenobi Software) z 1988 roku[1]. Jest to fikcja interaktywna, w której aby rozwiązać zagadki oraz wydostać się z zamkniętego pokoju, trzeba posługiwać się tekstem w celu wydania poleceń fikcyjnej postaci[2]. Jednak najbardziej rozpoznawalną na świecie grą typu escape the room, jest japońska gra z 2004 roku — Crimson Room (autor: Toshimitsu Takagi). Jest to już graficzna gra, która spopularyzowała ten gatunek w Internecie, a następnie miała znaczący wpływ na powstanie i rozwój prawdziwych escape roomów[3].

W 2007 roku japoński przedsiębiorca Takao Kato, postanowił przenieść koncept gier escape the room do realnego świata, tworząc Real Escape Game. Początkowo miejscem pojedynczych gier były bary i kluby wypełnione wskazówkami[4]. Zainteresowanie jednak rosło, wkrótce więc twórcy przenieśli wydarzenia Real Escape Game do większych obiektów — do murów opuszczonych szkół i szpitali, parków rozrywek, kościołów, a nawet na stadiony[5]. Firma otworzyła następnie pierwsze escape roomy w Singapurze w 2011 roku i w Stanach Zjednoczonych, w San Francisco w 2012 roku. Takao Kato aktualnie prowadzi firmę Scrap Entertainment Inc. prowadzącą escape roomy w różnych miejscach na świecie. W Europie szał na pokoje zagadek zapoczątkowała w 2011 roku węgierska firma Parapark, której nazwa w węgierskim slangu oznacza „Park Grozy”[6]. Pierwszy escape room w Polsce został otwarty we Wrocławiu w 2014 roku[7].

Chociaż za źródło escape roomów uznaje się przemysł gier komputerowych, to jednak pokoje ucieczki i zagadek lub ich elementy można również zaobserwować w wielu filmach. Najstarszym z filmów surwiwalowych (bo do tego gatunku zalicza się filmy o tematyce podobnej do escape games) przypominającym dzisiejsze escape roomy, to Dom na Przeklętym Wzgórzu (House on Haunted Hill) z 1959 roku[8]. W filmie milioner proponuje pięciu osobom noc w nawiedzonym domu w zamian za 10000 dolarów. Od tego czasu wielu reżyserów podjęło się tego typu produkcji, zaczynając od kanadyjskiego, kultowego dziś, Cube (1997), poprzez Azyl (2002) Davida Finchera, słynną Piłę (2004), Hush (2016), kończąc na filmie najbardziej rozpoznawalnym w tej tematyce ze względu na tytuł — Escape Room (2019). Więcej o tych filmach oraz podobnych produkcjach możecie usłyszeć w poniższym odcinku na kanale Język Filmu:

Filmy stały się też źródłem pomysłów na kolejne escape roomy. Obecnie można znaleźć wiele miejsc inspirowanych hitami ekranowymi. Niektóre z nich skupiają się na jednym konkretnym filmie, inne są stworzone na podstawie elementów zaczerpniętych z kilku podobnych produkcji (np. o tematyce pirackiej czy związanej z magią). W Polsce mamy pokoje na podstawie takich filmów jak Rodzina Adamsów, Jumanji, Gwiezdne Wojny, Seria Niefortunnych Zdarzeń, Harry Potter, Pachnidło, Willy Wonka i Fabryka Czekolady oraz wiele innych[9].

Poza grami komputerowymi oraz prawdziwymi escape roomami, rynek oferuje również gry planszowe i karciane w duchu zagadkowej ucieczki oraz escape roomy online. Są to świetne opcje dla osób, które zawsze chciały spróbować swoich sił w pokoju zagadek, ale nie miały na to wystarczająco odwagi lub czasu. W ofercie escape roomów online można znaleźć zarówno te płatne, jak i takie za które portale opłaty nie pobierają. Można w zaciszu własnego domu podjąć próbę rozwikłania mrocznych tajemnic, jak i połączyć się ze znajomymi poprzez platformy wideokonferencyjne[10].

Dzięki swojej „kompaktowej” wersji, escape roomy mogą znajdować się w ograniczonej przestrzeni miejskiej, będąc dostępnymi dla większej rzeszy fanów niż wielkie parki rozrywki. Zupełnie jak w przypadku jazdy rozpędzonym rollercoasterem lub seansu filmowego, pokoje zagadek mogą stać się również ucieczką od codzienności. Dlatego podczas wycieczki do escape roomu każdy gracz może poczuć się jak bohater filmu.

I co dalej? Na zegarze sekundy do końca. 10… 9… 8… Ostatnia łamigłówka do rozgryzienia. 7… 6… 5… Nagle wpadasz na świetny pomysł. 4… 3… 2… Wpisujesz kod i… 1… Drzwi się nagle otwierają. Jesteś uratowany! Zagadka rozwiązana! W ostatnich sekundach. Tak jak w filmach.

Przypisy:
[1] History of Escape Rooms [https://breakoutgames.com/escape-rooms/history] (7.08.2020)
[2] Opis fikcji interaktywnej z Wikipedii [https://pl.wikipedia.org/wiki/Fikcja_interaktywna] (7.08.2020)
[3] History of Escape Rooms [https://breakoutgames.com/escape-rooms/history] (7.08.2020)
[4] History of Escape Rooms [https://breakoutgames.com/escape-rooms/history] (7.08.2020)
[5] Opis Real Escape Game z oficjalnej strony gry [https://realescapegame.com/about/] (7.08.2020)
[6] Jennifer Walker, ESCAPE ROOMS: THE CRAZE SWEEPING THE WORLD GOES BACK TO ITS HUNGARIAN ROOTS, „Independent”, 2017, [https://www.independent.co.uk/travel/europe/budapest-escape-room-championships-2017-mission-unlock-enoch-parapark-scavenger-games-attila-a7644036.html] (7.08.2020)
[7] Marcin Hołubowicz, Pierwszy „pokój ucieczki” powstał we Wrocławiu. Teraz jest ich już prawie 1000 w całej Polsce, „Gazeta Wyborcza”, 2017, [https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,22499925,pierwszy-pokoj-ucieczki-powstal-we-wroclawiu-teraz-jest-ich.html] (7.08.2020)
[8] Paul Heath, 10 Other Survival Movies like “Escape Room” for Horror Fanatics, „The Hollywood News”, 2019, [https://www.thehollywoodnews.com/2019/09/06/movies-like-escape-room/] (7.08.2020)
[9] Ranking escape roomów w Polsce [https://lockme.pl/en/poland/ranking-escape-room] (7.08.2020)
[10] Louise Whitbread, The best virtual escape rooms to play online with friends, „Independent”, 2020, [https://www.independent.co.uk/extras/indybest/gadgets-tech/virtual-escape-room-free-online-uk-zoom-harry-potter-a9515911.html] (7.08.2020)